Het gaat om de yellow-bellied three toed skink, een skink met een gele buik en drie tenen (Saiphos equalis) die voorkomt de staat New South Wales (Australië). In de warmere kustgebieden leggen de skinks eieren, terwijl in de koelere, hoger gelegen berggebieden de jongen levend geboren worden.
Er zijn slechts twee andere soorten reptielen bekend waar beide vormen van reproductie voorkomen, een andere skink soort en een Europese hagedis. In het verleden zijn er al zo’n honderd verschillende soorten reptielen geweest die, onafhankelijk van elkaar, de transitie van eieren leggen naar levende geboortes hebben gemaakt. In deze tijd komt levende geboorte voor bij zo’n 20 procent van de slangen en hagedissen.
De Saiphos equalis biedt wetenschappers een kijkje in het proces. Eén van de vraagtekens bij de levende geboorte bij reptielen is hoe de jongen aan hun voeding komen. Bij zoogdieren krijgen de jongen zuurstof en nutrienten via de placenta. Dieren die zich in een ei ontwikkelen krijgen hun voedingsstoffen uit de dooier en de schaal is een belangrijke bron van calcium. Bij dieren die eierlevendbarend zijn, ontwikkelen de jongen zich in een ei in het lichaam van de moeder. De schaal is vaak zeer dun zodat de embryo’s door de schaal heen kunnen ademen maar de vraag was hoe de jongen dan aan voldoende calcium komen. Bij de Saiphos equalis is nu ontdekt dat calcium wordt afgegeven door de wand van de uterus, en vervolgens door het embryo wordt opgenomen. De onderzoekers noemen het een vroeg stadium van de ontwikkeling van een placenta bij reptielen.
Beide vormen van geboorteproces hebben hun voor- en nadelen: de eieren lopen meer risico vanwege roofdieren en slechte weersomstandigheden, maar een zwangerschap kan voor de moeder meer risico inhouden.
De wetenschappers geven ook nog aan dat hoewel de overgang van eieren leggen naar levende geboorte een zeer ingewikkeld proces lijkt, dit toch wel meevalt. In de historie is het in ieder geval regelmatig voorgekomen bij reptielen. Het onderzoek is gepubliceerd in het Journal of Morphology.
Evolutie in beeld
Een Australische hagedissensoort lijkt middenin het evolutionaire proces van eieren leggen naar levende geboortes te zitten. De populatie die aan de kust leeft legt nog eieren, een andere populatie in koudere berggebieden is levendbarend.